Skocz do zawartości

Kurs elektroniki – #7a – tranzystory bipolarne w praktyce


Pomocna odpowiedź

14 godzin temu, szakal11 napisał:

Ponieważ tranzystor NPN jest sterowany przy pomocy podania plusa na bazie. Chyba równie dobrze plus na bazie mógłby pochodzić z innego źródła, a nie tego samego - jak w kursie jednej baterii.

Pewnie! Często właśnie o to chodzi w jakiś wzmacniaczach itp gdzie w skrócie na wejście podajesz sygnał o niewielkiej amplitudzie a uzyskujesz wzmocniony.

Możesz np. wysterować silnik zasilany z lipola przy pomocy Arduino zasilanego z osobnej baterii albo regulatora.

Trzeba tylko pamiętać aby wszystkie źródła napięcia miały wspólną masę.

Link do komentarza
Share on other sites

Dnia 24.05.2020 o 16:33, szakal11 napisał:

Ponieważ tranzystor NPN jest sterowany przy pomocy podania plusa na bazie. Chyba równie dobrze plus na bazie mógłby pochodzić z innego źródła, a nie tego samego - jak w kursie jednej baterii.

Dzięki wielkie za odpowiedź. Jednak wciąż nie dokońca rozumiem.  Poniżej pokazana jest budowa tranzystora. Wynika z tego (dla przykładu NPN), że tylko baza powinna mieć + a reszta minus i odwrotnie dla PNP.

kurs_elektroniki_tranzystory_budowa.thumb.png.3c18bc9f087c7e7fd5e3522662f1a7d3.png

Natomiast w przykładzie poniżej, używając NPN Basa ma + i kolektor ma + , jedynie emiter jest na - . jeden obraz kłóci się z drugim, chyba, że czegoś z kursu nie zrozumiałem?kurs_elektorniki_tranzystor_npn_pomiary.thumb.png.8cd126db571b992f7624e4c19fc527fe.png

Link do komentarza
Share on other sites

Stan kolektora zmienia się w zależności od stanu bazy . Kiedy na bazie jest stan niski kolektor nie przewodzi. Gdy na bazie jest stan wysoki , kolektor zwiera się do emitera. Czyli się odblokowuje i zaczyna przewodzić.Kolektor w tranzystorach NPN to masa zasilania . Uwaga! Nie jest to dokładny opis działania tranzystora, tylko najprostsze wytłumaczenie.

Link do komentarza
Share on other sites

@Dafiisan tak się trochę zastanawiam o czym myślisz 😄 chyba sugerujesz się tym, że jest jakieś niebieskie N i czerwone P i że te niebieskie N to niby taki minus, a te P to taki plus?

Jeżeli tak myślisz to nie jest to dobra droga.

Tranzystor NPN to taki zawór (np hydrauliczny zawór gdzie przepływ regulujesz ciśnieniem). I teraz na bazę wpływa jakiś prąd (jest on mały, rzędu mikro-miliamperów). Do kolektora podłączasz zasilanie, do emitera masę i w tym układzie (nazywanym wspólnym emiterem) obciążenie czyli jakiś np. rezystor jest na kolektorze, a emiter stoi na masie - jest wspólny z sygnałem sterującym podanym na bazę.

I teraz płynie prąd na bazę i jest możliwość przepływu prądu z kolektora do emitera (bo tak jest skonstruowany tranzystor). Jaki jest ten prąd kolektora? Wynika to z kilku czynników:

  1. Wydajność tego podaje prąd na kolektor - jak podłączysz super nową baterię to popłynie tyle ile tranzystor przepuści, jak dasz jednak rezystor w szereg z baterią to popłynie tyle ile pozwoli rezystor.
  2. To jaki wpływa prąd sterujący - tak natężenie prądu steruje natężeniem prądu kolektora. Jak spojrzysz w dokumentacje jest tam pewnie wykres tego przy jakim napięci jaki prąd popłynie przez kolektor przy jakimś tam prądzie bazy. Tu też ujawnia się tajemniczy współczynnik betta (który nie jest stały) i oznacza wzmocnienie. Czyli podajesz na bazę 2 mA, jakiś BC546 ma max prąd 500mA, BC337 ma 800mA to jeżeli wzmocnienie mają np. 250 to na wyjściu jeżeli żródło prądu przy kolektorze na to pozwoli to będziesz mieć tam 2 mA * 250 = 500 mA.

W PNP jest inna sytuacja - baza reaguje na minus - czyli jak podłączysz coś co ściągnie prąd do masy to zadziała - podkreślam prąd z bazy ma płynąć do masy. Tym razem zamieniamy wyprowadzenia - kolektor idzie do minusa, emiter do plusa i obciążenie wędruje razem z kolektorem. W notach katalogowych często występuje tam znak - układ zaś jest nieobrócony.

  • Lubię! 1
Link do komentarza
Share on other sites

Zarejestruj się lub zaloguj, aby ukryć tę reklamę.
Zarejestruj się lub zaloguj, aby ukryć tę reklamę.

jlcpcb.jpg

jlcpcb.jpg

Produkcja i montaż PCB - wybierz sprawdzone PCBWay!
   • Darmowe płytki dla studentów i projektów non-profit
   • Tylko 5$ za 10 prototypów PCB w 24 godziny
   • Usługa projektowania PCB na zlecenie
   • Montaż PCB od 30$ + bezpłatna dostawa i szablony
   • Darmowe narzędzie do podglądu plików Gerber
Zobacz również » Film z fabryki PCBWay

Witam

Starałem się odzwierciedlić schemat z użyciem kolektora NPN i wygląda to tak jak na zdjęciu.

tranzystorNPN.thumb.jpg.601b377103cc0dbed2c2bbd9833a244a.jpg

Pomiar wykonywałem w identycznych miejscach jak w kursie na ilustracjach, natomiast nie rozumiem dlaczego UCE wyszło mi tylko 9mV oraz co dziwniejsze wartości prądów wyszły zupełnie odwrotnie - IC = 0,69mA, IB = 7,81mA.

Dodatkowo składałem układ przy użyciu tranzystora BC556B z zestawu (czyli jeśli dobrze znalazłem w sieci - PNP). W sumie pytanie również dotyczy NPN - dlaczego nawet jeśli zamienię miejscami emiter z kolektorem to dioda nadal świeci = układ działa?

Link do komentarza
Share on other sites

9 godzin temu, cone napisał:

W sumie pytanie również dotyczy NPN - dlaczego nawet jeśli zamienię miejscami emiter z kolektorem to dioda nadal świeci = układ działa?

@cone jest to związane z tzw. konfiguracjami pracy tranzystora. To gdzie i jak wepniemy "obciążenie" wpływa na działanie układu. Zmieniają się wtedy pewne parametry, których nie widać podczas takich testów z diodą. Temat ten jest po prostu trochę bardziej zawiły i nie jest niezbędny początkującym podczas pierwszych eksperymentów z tranzystorami. Stąd świadomie pominęliśmy to zagadnienie i zaproponowaliśmy konkretne podłączenie, którego najlepiej trzymać się w tego typu układach. Jeśli chcesz doczytać więcej na ten temat to zerknij np. do porównania, które jest na Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Tranzystor_bipolarny

  • Lubię! 1
Link do komentarza
Share on other sites

Cześć, mam pytanie. Na załączonym obrazku są dwa źródła napięcia, z czego każde ma swój określony prąd; czy ten układ działa w taki sposób, że istotny jest jedynie wzmocniony prąd bazy i neguje on prąd, który wypływa ze źrodła po prawej stronie układu, czy może te prądy się sumują?

Załóżmy, że zasilanie po obu stronach to 9V, rezystor przy bazie 1000ohm, więc z jednej strony prąd 9mA wzmocniony 200 razy do 180mA (powiedzmy, ze ten drugi rezystor ma 10R) płynie kolektorem przez emiter. Co z drugim źródłem zasilania, które 12V/10R ma prąd 1,2A?  I druga kwestia, do którego minusa płynie prąd, gdy wychodzi z emitera?  Im więcej czytam o tranzystorze, tym mniej wiem, więc przepraszam za kłopot, z góry dziękuję i liczę na odpowiedź obraz.thumb.png.b3d8aeda693e29a9230e167e0cfa90d0.png

Link do komentarza
Share on other sites

@selfczek witam na forum 🙂 

Pierwsza sprawa to musisz znać warunki pracy tranzystora, bo informacja że jest jakaś betta (wzmocnienie) to nie wystarczy. W dokumentacji są wykresy, bo betta się zmienia.

Ale weźmy największa jaką się da (bo teoretyczny prąd będzie maksymalny) i sprawdźmy prąd kolektora. Czyli masz te 9mA no i wyszło z tego 180mA kolektora (tu uwaga, jak dasz na bazę 0,5A to nie wyjdzie z tego 50A - jest pewna granica podana w dokumentacji). Ale masz tam opornik 10R na kolektorze czyli zapas prądu jest ogromny i popłynie tylko tyle prądu ile pozwoli tranzystor.

Jeżeli dasz rezystor o większym oporze do kolektora to zmniejszysz prąd płynący przez kolektor, ale też uda Ci się osiągnąć ten sam efekt jeżeli na bazę podasz mniejszy prąd.

Co się dzieje z dwoma obiegami prądu? Spotykają się na tranzystorze i wypływają z emitera na masę.

  • Pomogłeś! 1
Link do komentarza
Share on other sites

Dzień dobry ,czyli na przykładzie zabaw z diodami tranzystory stosujemy głównie po to aby po aktywowaniu bazy niską wartością natężenia prądu,przez kolektor przepłynął prąd o zdecydowanie większym natężeniu ? Czy prąd pomiędzy emiterem, a GND będzie równy wartości prądu kolektora ? Wydaje mi się,że na podstawie I prawa Kirchhoffa i obrazka z kursu :

https://cdn.forbot.pl/blog/wp-content/uploads/2018/12/kurs_elektroniki_tranzystory_sterowanie_tranzystory_pnp_npn-e1546000184835.png

W przypadku NPN prąd na emiterze byłyby sumą prądu kolektora oraz bazy. W PNP prąd  z emitera rozchodziłby się na bazę oraz kolektor. 

Dodatkowo tranzystor jest elementem liniowym,czy nieliniowym ?

Pozdrawiam

 

Link do komentarza
Share on other sites

@acloud97 

15 godzin temu, acloud97 napisał:

W przypadku NPN prąd na emiterze byłyby sumą prądu kolektora oraz bazy.

tak zgadza się, choć dla obliczeń Ie ~ Ic bo prąd bazy jest znikomy.

15 godzin temu, acloud97 napisał:

Dodatkowo tranzystor jest elementem liniowym,czy nieliniowym ?

zdecydowanie jest to element nieliniowy, bo z samej teorii nie spełnia zasad addytywności czy superpozycji. A patrząc na charakterystyki są tam różne punkty pracy. O jednym z nich możesz powiedzieć że jest quasiliniowy, bo tylko przy pewnych warunkach i pewnym obszarze zachowuje liniowość.

15 godzin temu, acloud97 napisał:

aby po aktywowaniu bazy niską wartością natężenia prądu,przez kolektor przepłynął prąd o zdecydowanie większym natężeniu ?

Można tak ująć, w hobbystycznych zastosowaniach do tego służą, aby sterować obiektem na większy prąd i napięcie. Ale poza tym to ciężko uogólnić, bo np. z 1 tranzystora można zrobić źródło prądowe 😉 

  • Pomogłeś! 2
Link do komentarza
Share on other sites

@Gieneq  Dzięki,już rozumiem.Mógłbyś mi również pomóc z połączeniem kondensatorów w ćwiczeniu z multiwibratorem astabilnym ? Niestety przez zdalne laboratoria  na studiach mam często problem,aby ze schematów coś poprawnie połączyć 🤐. Dlatego teraz samemu coś robię,ale nadal mi się to myli. O ile kogut działa to nie rozumiem dlaczego użyliśmy takiego połączenia na płytce :

1753522706_image0(1).thumb.jpg.5ff7977e2fc0fa555096f449446c711d.jpg1641920588_image1(1).thumb.jpg.5b1afbadac103459519f8945c44a7550.jpg

Zgodnie ze schematem pomiędzy rezystory R1 i R2 oraz R4 i R4 musimy kondensatory połączyć równolegle.

Myślałem,że można je połączyć w ten sposób,jednak wtedy świeciła tylko czerwona dioda. :

24270068_image0(1).thumb.jpg.2cb95039a730cb00f1c3a7bb40e396aa.jpg1102243217_image1(1).thumb.jpg.9c72fb95878881fb0bc67c2402aa8c34.jpg

Czyli na moim działającym układzie nie rozumiem użycia żółtego i zielonego przewodu.

Czy w zaznaczonym prostokątem fragmencie schematu jest połączenie w gwiazdę ?

schemat.thumb.jpg.b17c8c0139564305b0fb36b49561f12e.jpg

Widzę to tak. Zaczynając od lewej strony Kondensator jest podłączony plusem do rezystora R1. Następnie minusem przez żółty kabel jest podłączony do rezystora R3.

Z kolei drugi rezystor jest podłączony do rezystora R4, a następnie przez zielony kabel do rezystora R2.  Przy okazji "plusy" kondensatorów są podłączone do kolektora, a jego minusy przez żółty i zielony przewód do bramki. Czy to jest poprawne połączenie ? Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam Michał

 

Link do komentarza
Share on other sites

Dnia 31.07.2020 o 15:35, acloud97 napisał:

Czy w zaznaczonym prostokątem fragmencie schematu jest połączenie w gwiazdę ?

Nienieee, tu żadnych gwiazd nie ma - brak kropki na przecięciu to brak połączenia.

Takie połączenie wynika z tego że umożliwia to wzajemne przełączanie połówek układu. Może ten materiał trochę wyjaśni Ci ten temat.

  • Lubię! 1
Link do komentarza
Share on other sites

Witam

To mój pierwszy post na tym forum. Dotarłem do tej części kursu, lecz nie do końca rozumiem kierunek przypływu prądu na tym układzie. Jaka jest tutaj zależność między kierunkiem prądu z tranzystora a umieszczeniem LED? Na pierwszy rzut oka wygląda wygląda, jakby dioda była nieumieszczona w kierunku "zaporowym" a mimo to...świeci.

 

kurs_elektroniki_tranzystory_schemat_mon

 

 

Edytowano przez Strogg
Link do komentarza
Share on other sites

@Strogg witam na forum 🙂 

LED jest poprawnie podłączony, plusem do zasilania. A tranzystor zapewnia lub zamyka przypływ prądu. To tak jakbyś przy pomocy tranzystora odcinał katodę LED od masy, lub ją do niej podłączał.

Link do komentarza
Share on other sites

Dołącz do dyskusji, napisz odpowiedź!

Jeśli masz już konto to zaloguj się teraz, aby opublikować wiadomość jako Ty. Możesz też napisać teraz i zarejestrować się później.
Uwaga: wgrywanie zdjęć i załączników dostępne jest po zalogowaniu!

Anonim
Dołącz do dyskusji! Kliknij i zacznij pisać...

×   Wklejony jako tekst z formatowaniem.   Przywróć formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Twój link będzie automatycznie osadzony.   Wyświetlać jako link

×   Twoja poprzednia zawartość została przywrócona.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz wkleić zdjęć bezpośrednio. Prześlij lub wstaw obrazy z adresu URL.

×
×
  • Utwórz nowe...

Ważne informacje

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym może działać lepiej. Więcej na ten temat znajdziesz w Polityce Prywatności.