Prototyp autonomicznego pojazdu

[Mihao]

1) Prolog

Cześć, dzisiaj opiszę wam mój projekt inżynierski w którym budowałem model autonomicznego pojazdu. W ramach pracy dyplomowej zaprojektowałem uproszczony model autonomicznego pojazdu. Model przystosowany jest do poruszania się w prostym środowisku testowym, symulującym prawdziwe otoczenie. Mój model wyposażony jest w kamerę, pozwalającą na pozyskiwanie informacji o otoczeniu. Obraz z kamery jest źródłem danych dla zaimplementowanej sieci neuronowej, która odpowiada za podejmowanie decyzji o kierunku przemieszczania się pojazdu. Całość pracy zawiera opis poszczególnych etapów tworzenia modelu, projektowanie architektury, implementacje oraz uczenie jednokierunkowych sieci neuronowych do prawidłowego działania. W projekcie użyłem Raspberry Pi, w którym została zaimplementowana sieć neuronowa stworzona w języku Python oraz Arduino odpowiedzialne za sterowanie podzespołami. Rozwiązanie zaproponowane w pracy opiera się szeregu transformacji obrazu za pomocą biblioteki OpenCV w celu ekstrakcji cech tak, aby sieć neuronowa otrzymywała tylko najistotniejsze informacje na podstawie których podejmie decyzje.

2) Wykorzystane elementy:

• Raspberry Pi B+ (chociaż lepsza była by Raspberry Pi 3b+)
•  Raspberry Pi Cam 8Mpx
• Lego 42037
• Lego Motor M
• Serwomechanizm SG90 (wymagało modyfikacji) 
• Arduino UNO Rev3
•  Konwerter poziomów logicznych
• 2x18650 z rozbiórki laptopów + koszyk
• L298N - dwukanałowy sterownik silników - moduł 12V/2A
   

3) Przebieg Prac

Praca nie determinowała typu modelu jaki zostanie opisany w pracy a jej głównym celem miało być czy implementacja w prosty sposób funkcji takich jak jazda na wprost, po łuku, skręt czy poruszanie się po okręgu jest możliwa do implementacji wykorzystując sieci neuronowe i wiedzę wyniesioną z  toku studiów. W Pierwszej kolejności zrobiłem małe rozeznanie co do możliwości jakie mogłem wybrać i z grubsza można było je podzielić na 2 rodzaje:

a) fizyczne - do których zaliczamy np przerobienie realnie istniejącego samochodu osobowego lub modelu pojazdu zdalnie sterowanego RC lub inne tego typu konstrukcje:

b) software-owe -  w skład których wchodzą takie propozycje jak: dedykowane symulatory, gry komputerowe (symulujemy wtedy klawisze które normalnie naciska gracz) lub własnoręcznie napisane programy do tego celu, np napisane w matlabie lub specjalna "gra" wykorzystana w tym celu. 

W moim przypadku realizowałem to w pojedynkę i ograniczały mnie dwa aspekty takie jak czas wykonania, koszt który musiał bym ponieść, oraz zasób wiedzy jaki trzeba było by do tego użyć dlatego musiałem znaleźć swojego rodzaju złoty środek którym był fizyczny model (bardziej namacalny) w pomniejszeniu czyli Model RC, ale ze nie posiadam żadnego modelu RC to wykorzystałem zestaw Lego 40237.  

4) Hardware

Podstawą pojazdu jest już wcześniej wspomniany zestaw Lego 42037 który posiada pewne braki i w tym rozdziale należało zabawkę z lego dostosować do potrzeb projektu. Głównym problemem był brak napędu oraz zdalnego sterowania, o ile z napędem na tylną oś poradziłem sobie bardzo szybko (były już w modelu półosie, dyferencjał i wał) i wystarczyło wstawić w odpowiednie miejsce kilka klocków i silnik Lego M to z układem kierowniczym trzeba było więcej się nagimnastykować. Aby przenie koła wprawić "w ruch" trzeba było znaleźć miejsce na serwomechanizm + zintegrować go z istniejącym układem kierowniczym, dodatkowym problemem był fakt że standardowe serwo ma "wyjście" na orczyk/ wieloklin) al układ kierowniczy lego był zakończony Axlem. Nie chciałem też ingerować i niszczyć klocków dlatego wykonałem nieinwazyjny adapter i skleiłem klejem na gorąco odpowiednio docięty orczyk z klockami które miały otwór na axle.

W ten oto sposób nasza podstawa ma wyprowadzone 2 zestawy przewodów - jeden do Silnika napędowego a drugi do serwomechanizmu połączonego z układem napędowym. 

5) Elektronika

Teraz czas na elektronikę... która jest bardzo prosta bo w zasadzie sygnały sterujące musimy przesłać do 2 komponentów - silnika oraz serwa. W pierwotnym zamyśle było podłączenie bezpośrednio Raspberry Pi do tych 2 komponentów ale wiedziałem że "nie będzie czasu" na generowanie PWM softwareowo dla serwa + dla silnika napędowego dlatego zostało dołożone Arduino które potrafi to robić sprzętowo i odciąży Raspbery Pi od tego zadania. Zyskałem na tym niewielki wzrost skomplikowania elektroniki i oszczędziłem moc obliczeniową w Raspberry Pi. Z kolei silnik napędowy wymagał zastosowania "jakiegoś" mostka H aby nie upalić Raspberry bo wbrew pozorom Silnki z lego potrafią pobierać znaczącą ilość prądu ( więcej info można znaleźć tutaj ) dlatego wybór padł na wcześniej wymieniony gotowy moduł dwukanałowego (zostały zmostkowane oba kanały) mostka H - wystarczy teraz podać tylko odpowiedni  sygnał PWM do mostka H i już mamy możliwość płynnej kontroli nad prędkością modelu. Ostatnim etapem było zestawienie komunikacji po porcie szeregowym Arduino z Raspberry Pi za pomocą portu szeregowego i w tym wypadku. Takie połączenie wymaga zastosowania konwertera poziomów logicznych gdyż Raspberry Pi toleruje tylko 3V3 volta a arduino daje 5V - gdyby tego nie było mogło by dojść do uszkodzenia Rarspberry Pi 

6) Software 

I teraz to co tygryski lubią najbardziej - programowanie i tutaj jest podział na 2 części (ale nie mogę wrzucić tutaj kodów źródłowych) 

a) Arduino

Dla Arduino został napisane proste API (ASCII) sterowane przez raspberry - oferowało zestaw prostych funkcji takich jak:
- Ustaw silnik na x PWM (zakres 0-255)
- Ustaw serwo na x PWM ( 0 - prawo, 90 - prosto, 180 - lewo)
- START - Po tej komendzie   można było uruchomić pojazd
- STOP - powodowała zatrzymanie silnika i ustawienie serwa na 90 stopni (przygotowanie do jazdy na wprost)

b) Raspberry Pi 

Zasada działania tego modelu wykorzystywała sieci neuronowe i nauczanie pod nadzorem nauczyciela ( w skrócie mamy 2 rodzaje uczenia sieci neuronowych - z wykorzystaniem nauczyciela czyli dajemy jakieś dane uczące, potem sprawdzamy na części danych kontrolnych i korygujemy tak długo aż osiągniemy dobre rezultaty i na koniec testujemy na nigdy nie używanych danych, same dane dzielimy w stosunku 4-1-1. Druga opcja to bez nauczyciela i sieć musi nauczyć się sama i jest to o wiele bardziej skomplikowane). 

Uproszczony schemat działania programu: 

 

Aby to działało musimy zaprojektować sieć ( u mnie rozważyłem kilka przypadków) i jest to zależne od ilości wejść i tego co chcemy uzyskać na wyjściu czyli sygnał sterujący w najprostszej wersji może to wykorzystywać kilka neuronów a najbardziej skomplikowane mogą ich mieć dziesiątki tysięcy ( w różnych warstwach) jednak korzystając z Raspbery Pi mamy ograniczą moc obliczeniową i musiałem ułatwić analizę i pracę sieci. Dlatego dokonałem ekstrakcji danych z obrazu i wstępnego przetworzenia w OpenCV gdzie pozyskuje informacje o położeniu linii drogi którą ma podążać:

Idąc od lewej -  obraz widziany przez kamerę, dalej sektory które obserwujemy aby dokonać analiz "ucieczki linii", trzeci obrazek to binaryzacja i wykrycie gdzie aktualnie znajduje się linia i jak "ucieka" aby można było określić w którą stronę należy skręcić aby jechać prosto. Dzięki temu na wejściu sieci neuronowej podajemy jedynie 2 parametry (położenie lewej i położenie prawej linii) co znacząco ułatwia obliczenia i projekt sieci. 

Mając te informacje zbieramy dane z przejazdów i zachowania linii podczas konkretnych manewrów np jazda na wprost, po łuku itp. I zapisujemy do pliku - co ważne w tym momencie sterujemy robotem ręcznie i od naszej precyzji sterowania zależeć będa w dużej mierze efekty jakie uzyskamy. Po zebraniu danych możemy przejść dalej.

Uczenie sieci:

Realizowałem w matlabie i toolboxie z sieciami neuronowymi i tam testowałem jak wyglądają efekty uczenia a następnie eksprtowałem sieć (sieć to tak naprawdę liczby które decydują o "wadze" neuronu poszczególnego) do własnej implementacji w pythonie i testowałem w realu co było pracochłonne. I tak aż do skutku i poprawiałem błędy aż do uzyskania efektu zadowalającego .

Na koniec zostały przeprowadzone eksperymenty jak sieć radzi sobie z poszczególnymi testami.

7) Co bym zrobił inaczej

W wersji 2.0 lub po prostu gdybym zaczął robić projekt od nowa zmienił bym niestety dosyć dużo widząc jakie braki / niepotrzebne problemy napotkałem na drodze:

• Rozwiązanie z modelem było dobre - jednak lepiej było do tego celu wykorzystać nie lego a model RC z uwagi na łatwiejszą integrację i o wiele mniejsze luzy w układzie np kierowniczym co generowało duże odchyłki a także dużo większą sztywność konstrukcji i spasowanie. 
• Zastosowanie wydajniejszego SBC np nVidia Jetson lub nawet przenieść to na jakiś iCore desktopowy co zapewni wielokrotnie większą moc obliczeniową
• Zastosowanie kilku kamer najlepiej czarno białych + doświetlanie IR co pozwoliło by na działanie np o zmroku
• Wykorzystanie np biblioteki TensorFlow a nie własnej implementacji SN ( skrócenie czasu pisania i eliminiacja ewentualnych błędów z implementacją sieci) 

Ps. Ciężko opisać wszystkie zagadnienia związane z budową tego modelu w 1-2 kartkach A4 i tak aby nie zanudzić kogoś szczegółami - mam nadzieje że opis nie jest zbyt lakoniczny ale też nie przesadziłem z dokładnością. Może kiedyś powstanie wersja poprawiona to udostępniona szerszy i dokładniejszy opis.

 

[Treker (Damian Szymański)]

@Mihao, właśnie zaakceptowałem opis. Dziękuję za przedstawienie ciekawego projektu, zachęcam do prezentowania kolejnych DIY oraz aktywności na naszym forum 😉

[arti1295]

Fajny projekt, mógłbym czytać nawet 10 stron bo sam się przymierzam do czegoś podobnego 😄 Co do Arduino, to polecam pro mini - mało zajmuje miejsca, funkcjonalność ta sama co w uno, klony po piątaku na ali, a dodatkowo są wersje 3.3V, więc obyło by się bez konwertera 😉 Ciekawi mnie jakby w tym zadaniu wypadło np. RPi 3 A+, bo sam mam Zero W (które pewnie podobnie by sobie radziło jak B+) i wiem że potrzebowałbym mocniejszego ale wydawało mi się, że aż Jetson nie powinien być potrzebny.

[Mihao]

@arti1295 
 

Cytat

Co do Arduino, to polecam pro mini

Uno było pierwsze pod ręką w półce z elektroniką, ale faktycznie mini by pasowało lepiej. 
 

Cytat

Ciekawi mnie jakby w tym zadaniu wypadło np. RPi 3 A+, bo sam mam Zero W (które pewnie podobnie by sobie radziło jak B+) i wiem że potrzebowałbym mocniejszego ale wydawało mi się, że aż Jetson nie powinien być potrzebny.

Na pewno było by "lżej" liczyć i więcej FPS można by wyciągnąć jednak w czasie budowania tego miałem trochę wydatków np uszkodzenie kamery 5mpx i konieczność zakupu nowej a wersji 3A nie było na rynku wtedy (projekt powstawał na przełomie 17/18) i nie chciałem inwestować oraz nie było oceniane estetyka wykonania bezpośrednio tylko działanie / implementacja. W przeciwnym razie zapewne powstaw by hat do Pi który by zawierał wszystkie elementy tak aby tylko wpiąć silniki. 

Jetson pozwolił by na więcej funkcji i bardziej złożone sieci(innego typu np konwolucjne) a także zastosowanie kilku kamer bo niestety z jednej jest małe pole widzenia i wbrew pozorom rozpoznawanie znaków nie jest takie łatwe dla procesora.  

 

[Polecacz 101]

Produkcja i montaż PCB - wybierz sprawdzone PCBWay!
   • Darmowe płytki dla studentów i projektów non-profit
   • Tylko 5$ za 10 prototypów PCB w 24 godziny
   • Usługa projektowania PCB na zlecenie
   • Montaż PCB od 30$ + bezpłatna dostawa i szablony
   • Darmowe narzędzie do podglądu plików Gerber
Zobacz również » Film z fabryki PCBWay

[phillix]

Super projekt! Mógłbyś bardziej opisać albo porobić fotki układu kierowniczego? Też mam robota na konstrukcji lego i właśnie oś skrętna to pięta achillesowa 😞

[Mihao]

Dnia 15.03.2019 o 11:32, phillix napisał:

Super projekt! Mógłbyś bardziej opisać albo porobić fotki układu kierowniczego? Też mam robota na konstrukcji lego i właśnie oś skrętna to pięta achillesowa 😞

tutaj są screeny z instrukcji + pdf z instrukcja tego modelu, ja podłączyłem serwomechanizm z tym długim axelm co wychodzi z ukłądu kierowniczegona screenach i w zasadzie bardziej go nie przerabiałem - wadą tego jest zębatka liniowa (chyba tak to się nazywa) w połaczeniu z kołem zębatym które ma luzy i to powoduje że pojazd znosi albo sam skręca. 

 

6112296 (1).pdf

[Mihao]

 

Nowa podstawa pod nowe rozwiązanie z lepszym sbc, kamerą i podwoziem, taki trochę... wkrótce więcej info. 

Ps. Może w tym już uda się wyregulować luzy