Kurs elektroniki – #7b – projekty z tranzystorami, MOSFET-y

[Komentator]

Za nami pierwsze kroki z tranzystorami. Pora, aby wykorzystać te elementy do stworzenia bardziej rozbudowanych projektów. Wykonamy dwa projekty. Pierwszy układ będzie zapamiętywał swój stan, a drugi będzie migał na zmianę diodami (symulacja koguta policyjnego).

UWAGA, to tylko wstęp! Dalsza część artykułu dostępna jest na blogu.

Przeczytaj całość »

Poniżej znajdują się komentarze powiązane z tym wpisem.

Edytowano Grudzień 11, 2020 przez Gieneq

[Treker (Damian Szymański)]

W ramach wyjaśnienia: podczas aktualizacji kursu elektroniki postanowiłem dodać dwa krótkie projekty oraz pokazać jak wykonać w praktyce układ z przerzutnikiem bistabilnym. Wcześniej ćwiczenie to było opisane jako zadanie domowe, ale wiele osób miało z nim problemy. Dlatego przygotowałem osobny artykuł i teraz go opublikowałem - część 7b, będzie "wstrzelona" między "7a" oraz "8".

Więcej informacji na temat aktualizacji kursu znaleźć można w tym temacie: Aktualizacja kursu elektroniki, poziom I - pierwszy etap. Proszę również, aby ewentualne uwagi do tej nowej części wyjątkowo publikować właśnie w tym temacie dotyczącym całej aktualizacji 🙂

[VLAD]

Cześć, jestem nowy. Na początek chciałbym podziękować za kurs. Świetna robota!!! Nie jestem elektronikiem i słabo się znam na powyższych zagadnieniach ale mam dwie sprawy

1. Zauważyłem, że w przerzutniku bistabilnym jedna dioda świeci się mocno a druga słabo. Rozumiem to tak, że ta która świeci słabo zasila bazę tranzystora tej, która świeci mocno, czy dobrze to rozumiem?

2. Trochę teoretycznie :) napisałeś, że: "Gdybyśmy mieli dostęp do idealnych elementów, to układ by nie działał. Na szczęście w praktyce jeden tranzystor zacznie przewodzić trochę szybciej, co zgodnie z zasadą działania tego układu doprowadzi do zatkania drugiego tranzystora. W efekcie zaświeci się tylko jedna dioda." Zastanawiam się na ile takie twierdzenie jest prawdziwe. Nawet jeżeli warunki początkowe byłyby dokładnie takie same tzn. ta sama droga (budowa drogi) ładunków elektrycznych, dokładnie te same rezystory, tranzystory i diody (dokładnie te same w sensie molekularnym, sklonowane), to wydaje mi się, że układ i tak by zadziałał od razu. Piszę tak bo do głosu dochodziłyby efekty kwantowe, które zgodnie z zasadą nieoznaczoności spowodowałaby, że w jednym z obwodów elektrony zaczęłyby krążyć szybciej i "zatkałyby" drugi obwód.  Rozumiem, że tego co napisałeś nikt nie sprawdził, i jest to tylko wiedza książkowa? 

[Treker (Damian Szymański)]

@VLAD, witam na forum 😉 Widzę, że to Twoje pierwsze kroki na Forbocie, oto najważniejsze informacje na start:

• Chcesz przywitać się z innymi członkami naszej społeczności? Skorzystaj z tematu powitania użytkowników.
• Opis najciekawszych funkcji, które ułatwiają korzystanie z forum znajdziesz w temacie instrukcja korzystania z forum - co warto wiedzieć?
• Poszczególne posty możesz oceniać (pozytywnie i negatywnie) za pomocą reakcji - ikona serca w prawym dolnym rogu każdej wiadomości.

1 godzinę temu, VLAD napisał:

Cześć, jestem nowy. Na początek chciałbym podziękować za kurs. Świetna robota!!!

Miło słyszeć, że kurs jest przydatny 🙂

1 godzinę temu, VLAD napisał:

1. Zauważyłem, że w przerzutniku bistabilnym jedna dioda świeci się mocno a druga słabo. Rozumiem to tak, że ta która świeci słabo zasila bazę tranzystora tej, która świeci mocno, czy dobrze to rozumiem?

W uproszczeniu tak właśnie jest. Przez tę słabiej świecącą diodę płynie bardzo mały prąd, ale nowoczesne LEDy potrafią świecić przy naprawdę małych prąd - stąd taki efekt. Efekt też można zmniejszyć podnosząc rezystancję R2 i R3 (nawet do ponad 50kΩ) - polecam takie eksperymenty. Dla testu można połączyć kilka rezystorów 10k szeregowo.

1 godzinę temu, VLAD napisał:

Nawet jeżeli warunki początkowe byłyby dokładnie takie same tzn. ta sama droga (budowa drogi) ładunków elektrycznych, dokładnie te same rezystory, tranzystory i diody (dokładnie te same w sensie molekularnym, sklonowane), to wydaje mi się, że układ i tak by zadziałał od razu. Piszę tak bo do głosu dochodziłyby efekty kwantowe, które zgodnie z zasadą nieoznaczoności spowodowałaby, że w jednym z obwodów elektrony zaczęłyby krążyć szybciej i "zatkałyby" drugi obwód.  Rozumiem, że tego co napisałeś nikt nie sprawdził, i jest to tylko wiedza książkowa? 

Szczerze mówiąc nie wiem czy ktoś to analizował biorąc pod uwagę efekty kwantowe (sam chętnie poczytam opnie innych osób). Przy tego typu wytłumaczeniach zakładamy, że gdyby układ był idealny to znaczy, że cały byłby idealny i wszystko działałoby dokładnie tak samo, więc nie byłoby żadnej rozbieżności w ich działaniu (nawet "kwantowej").

[Polecacz 101]

Produkcja i montaż PCB - wybierz sprawdzone PCBWay!
   • Darmowe płytki dla studentów i projektów non-profit
   • Tylko 5$ za 10 prototypów PCB w 24 godziny
   • Usługa projektowania PCB na zlecenie
   • Montaż PCB od 30$ + bezpłatna dostawa i szablony
   • Darmowe narzędzie do podglądu plików Gerber
Zobacz również » Film z fabryki PCBWay

[sadu]

Cześć, podobnie jak kolega VLAD, dopiero zaczynam przygodę z elektroniką i muszę przyznać, że kurs jest świetnie przygotowany dla nieobytych z tą tematyką. Po zrobieniu obu poziomów kursu elektroniki zamierzam pobawić się trochę z Arduino 🙂

Mam kilka pytań dotyczących działania multiwibratora astabilnego, będę się odnosił do oznaczeń ze schematu.

1. Rozumiem, że musimy przyjąć, że jeden z tranzystorów zadziała pierwszy, załóżmy, że T1. Czyli musi popłynąć prąd przez R3 na bazę T1 i jednocześnie zacznie się ładować kondensator C2, bo pojawia się różnica między napięciem zasilania (+9V) a napięciem baza-emiter w tranzystorze T1 (ok 0,7 v). Dobrze to rozumiem, czy coś pokręciłem?  

2. Czemu prąd nie popłynie w następnej kolejności przez rezystor R2 do bazy tranzystora T2 i go nie uruchomi prowadząc do stabilizacji układu. Czy chodzi o to, że napięcie kolektor-emiter,  podczas gdy tranzystor T1 przewodzi, spada do bardzo małej wartości i tym samym robi się duża różnica między lewą a prawą stroną kondensatora C1? Czy wtedy prąd zamiast płynąć na bazę T2 "woli" naładować kondensator C1? (Czy kierunek wpięcia kondensatora tego nie uniemożliwia? W kursie wyraźnie jest zaznaczone żeby nie podpinać kondensatorów elektrolitycznych na odwrót).

3. W jaki sposób rozładowywanie kondensatorów wpływa na bazy tranzystorów w przypadku omawianego schematu?
 

[Treker (Damian Szymański)]

@sadu, odpowiem trochę "wymijająco", bo nie chce powielać dobrych materiałów na ten temat. Zerknij proszę na to hasło z Wikipedii oraz ten filmik z YT i daj znać czy coś jeszcze jest niejasne. Linkuje źródła, w których temat ten jest dobrze omówiony, chyba nie ma sensu, abym pisał tutaj "to samo" 🙂

[sadu]

@Treker Dzięki za odpowiedź. Sprawdziłem materiały i myślę, że rozwiały moje wątpliwości 🙂 

[misklap]

Witam,

To już mój drugi kurs na Forbocie i przyznam, że są naprawdę wciągające.

A tak a'propos tego odcinka. Zmontowałem przykład z MOSFETem i okazuje się, że po zwarciu R2 do Vcc a następnie rozwarciu dioda świeci nadal i dopiero zwarcie R2 do masy ją gasi. Po odłączeniu i nawet wyjęciu z układu R2, dioda świeci nadal. W tej chwili już 20minut bez widocznej utraty jasności.  Wygląda na to, że tranzystor albo nie pobiera prądu/ładunku wcale, albo tak mało, że nawet pojemność nóżki bramki wystarcza na długo. Efektywnie tranzystor staje się jednobitowym układem pamięci. Czy w realnych zastosowaniach zdarza się używanie MOSFETów w tym charakterze?

[pawelm]

Cześć :) na początek chciałbym powiedzieć że to świetny kurs i dawno się tak dobrze nie bawiłem :) ale mam mały problem.

W tych ćwiczeniach używamy tranzystora BC546B (NPN) i tak się złożyło że zaginęła mi w domu paczka z tymi tranzystorami.

Czy mogę użyć BC556 (PNP) oczywiście po innym podłączeniu bazy ?

Jeśli moje pytanie jest oczywiste wybaczcie jestem początkujący :)

[Treker (Damian Szymański)]

@pawelm, witam na forum 😉 Widzę, że to Twoje pierwsze kroki na Forbocie, oto najważniejsze informacje na start:

• Chcesz przywitać się z innymi członkami naszej społeczności? Skorzystaj z tematu powitania użytkowników.
• Opis najciekawszych funkcji, które ułatwiają korzystanie z forum znajdziesz w temacie instrukcja korzystania z forum - co warto wiedzieć?
• Poszczególne posty możesz oceniać (pozytywnie i negatywnie) za pomocą reakcji - ikona serca w prawym dolnym rogu każdej wiadomości.

8 godzin temu, pawelm napisał:

Czy mogę użyć BC556 (PNP) oczywiście po innym podłączeniu bazy ?

Bez konkretnego schematu trochę ciężko dawać jednoznaczną odpowiedź, ale ogólnie jest to możliwe. Jeśli odpowiednio podłączysz tranzystory to układ w takiej formie też powinien zadziałać 😉

[olek42]

Mam problem z układem nie wiem czy nie uszkodzilem tranzystorów po podłączeniu układu wszystko działało przez kilka sekund po czym zgasło pomiar miernikiem wykazał brak prądu na rezystorze 1k po przypadkowym zetknięciu ze sobą nóżek tranzystor c z b zapaliły się obie diody po rozłaczeniu układ zadziałał prawidłowo puki starczyło prądu w kondensatorach po czym znów przestał działać kilka prób ze zmianą miejsca na płytce stykowej przyniosło ten sam rezultat w czym tkwi problem 

[Treker (Damian Szymański)]

@olek42, witam na forum 😉 Widzę, że to Twoje pierwsze kroki na Forbocie, oto najważniejsze informacje na start:

• Chcesz przywitać się z innymi członkami naszej społeczności? Skorzystaj z tematu powitania użytkowników.
• Opis najciekawszych funkcji, które ułatwiają korzystanie z forum znajdziesz w temacie instrukcja korzystania z forum - co warto wiedzieć?
• Poszczególne posty możesz oceniać (pozytywnie i negatywnie) za pomocą reakcji - ikona serca w prawym dolnym rogu każdej wiadomości.

Dnia 21.03.2019 o 19:32, olek42 napisał:

Mam problem z układem nie wiem czy nie uszkodzilem tranzystorów po podłączeniu układu wszystko działało przez kilka sekund po czym zgasło pomiar miernikiem wykazał brak prądu na rezystorze 1k po przypadkowym zetknięciu ze sobą nóżek tranzystor c z b zapaliły się obie diody po rozłaczeniu układ zadziałał prawidłowo puki starczyło prądu w kondensatorach po czym znów przestał działać kilka prób ze zmianą miejsca na płytce stykowej przyniosło ten sam rezultat w czym tkwi problem 

Może zwyczajnie coś nie styka na płytce? Próbowałeś poruszać elementami, gdy układ jest podłączony?

[olek42]

Tak dodatkowo jak już pisałem rozebralem układ i złożyłem go kilkakrotnie używając innych otworów płytki efekt ten sam 

Aktualizacja:

Dodam jeszcze że to trzecie podejście pierwsze układ zadziałał drugie po paru dniach obie diody świeciły nie miałem czasu żeby się pobawić i szukać przyczyny więc sobie odpuściłem mogłem wtedy odwrotnie podłączyć rezystory zamiast 1k 10k i odwrotnie trzecie podejście w piątek efekt opisany w pierwszym poście boję się że podczas drugiej próby mogłem uszkodzić tranzystory przez to że pomyliłem rezystory

[Treker (Damian Szymański)]

@olek42 proponuję w takim razie odstawić na chwilę projekty z tej części kursu. Postaraj się wróć do poprzedniego artykułu i sprawdź najprostszy możliwy układ (tranzystor, 2 rezystory, dioda). Sprawdź czy w takim układzie elementy działają poprawnie. Oczywiście jest szansa, że uszkodziłeś tranzystory, jednak nie musiało się tak stać. Przez kilka lat istnienia tego kursu nie było zbyt dużo takich przypadków, a nie Ty jeden coś przypadkiem pomyliłeś podczas montażu 🙂

[olek42]

Znalazłem okazało się że pomyliłem tranzystory musiałem je zamienić przy pakowaniu po pierwszym udanym experymencie spakowałem 546 do opakowania 556 i odwrotnie na szczęście mają opis na obudowie teraz układ działa poprawnie spróbuję przebudować układ tak aby działał na 556